Niezbędnik rowerzysty
Licznik odwiedzin portalu
Pieniny - PPN |
Pieniński Park Narodowy, tel. 018 262 56 01, 262 56 02, fax 018 262 56 03 UWAGA! Ze względu na ochronę przyrody oraz z uwagi na bezpieczeństwo turystów, w Pienińskim Parku Narodowym jeździmy tylko po 2 trasach: drogą pienińską do Czerwonego Klasztoru oraz drogą do Krasu. Pieniny są częścią ciągnącego się na długości ok. 550 km. pienińskiego pasa skałkowego, oddzielającego Karpaty Zewnętrzne, zbudowane z miękkich skał osadowych: piaskowców, iłów, łupków, zlepieńców (tzw. fliszu) od Karpat Wewnętrznych, utworzonych ze skał wapiennych i wulkanicznych (tzw. krystalicznych). Od południa graniczą z Magurą Spiską, od północy z Gorcami i Beskidem Sądeckim. Tworzą wyodrębnione pasmo górskie o długości ok. 35 km i szerokości do 6 km podzielone przełomami Dunajca na trzy części: Pieniny Spiskie, Pieniny Właściwe oraz Małe Pieniny. Najwyższym szczytem Pienin jest Wysoka (1050 m n.p.m.). Najatrakcyjniejsze pod względem przyrodniczym i krajobrazowym są Pieniny Właściwe. Szczyty mają tu piękne i ostre sylwetki a doliny miejscami postać wąwozów skalnych. Północne zbocza opadają ku dolinom stosunkowo łagodnie. Południowe, przepaściste stoki gór obrywają się efektownymi ścianami wapiennymi o wysokości dochodzącej do 300 m. Pieniński Park Narodowy powstał, wraz ze swoim odpowiednikiem (PIENAP) na Słowacji, w roku 1932, jako pierwszy park narodowy w Polsce i pierwszy w Europie a drugi na świecie międzynarodowy obszar chroniony. Po stronie polskiej obejmuje fragment Pienin o powierzchni 2346 ha. Po stronie słowackiej powierzchnia parku wynosi 3750 ha. Rocznie ten niewielki obszar zwiedza ponad 800 tys. turystów. Największe natężenie ruchu turystycznego w Pieninach przypada na miesiące letnie, z czego aż 30% wszystkich turystów odwiedza te góry w sierpniu. Wapienne podłoże, duże zróżnicowanie geomorfologiczne i mikroklimatyczne, brak zlodowaceń, sąsiedztwo Tatr oraz niewielka wysokość Pienin decydują o ogromnym, jak na polskie warunki, bogactwie przyrodniczym tego terenu. W Pieninach obok zbiorowisk leśnych spotyka się zbiorowiska naskalne i piargowe, a także związane z działalnością człowieka zbiorowiska półnaturalne (łąki, pastwiska). Stwierdzono tu występowanie ok. 1100 gatunków roślin naczyniowych, ponad 400 gat. glonów, 320 gat. mchów i wątrobowców, 470 gat. porostów, 1200 gat. grzybów. Szczególnie cenne są pienińskie endemity: mniszek pieniński, pszonak pieniński Występują tu również relikty, tzn rośliny, które przetrwały na swoich stanowiskach z wcześniejszych okresów geologicznych i są od innych populacji danego gatunku znacznie oddalone, np. złocień Zawadzkiego, jałowiec sawina, dębik ośmiopłatkowy. W świecie zwierząt na szczególną uwagę zasługują bezkręgowce, których na obszarze Parku opisano ponad 6,5 tys. gatunków. Najliczniejszą wśród nich grupę stanowią owady z symbolem pienińskiej przyrody – motylem - niepylakiem apollo. W Pieninach gniazduje ponad 130 gatunków ptaków, w tym sokół wędrowny, puchacz, orzeł przedni, bocian czarny. Ssaki reprezentowane są przez przedstawicieli 59 gatunków, wśród nich rysia oraz sporadycznie pojawiającego się wilka i niedźwiedzia. Podstawowym zadaniem administracji Parku jest ochrona przyrody i swoistych cech krajobrazu Pienin oraz udostępnianie terenu do badań naukowych i zwiedzania. Część obszaru Parku (ok. 32%), objęta ochroną ścisłą, umożliwia prowadzenie obserwacji naturalnych procesów przyrodniczych. Pozostała część podlega ochronie czynnej i krajobrazowej, dających możliwość prowadzenia różnego rodzaju zabiegów ochronnych, mających na celu przywrócenie bądź utrzymanie danego ekosystemu w stanie pożądanym. Na obszarach tych prowadzone są aktywne działania zmierzające do przywrócenia naturalnego składu gatunkowego lasów przekształconych w wyniku działalności człowieka oraz utrzymania półnaturalnych ekosystemów łąk i muraw. Pieniński Park Narodowy posiada bogatą sieć pieszych szlaków turystycznych, których łączna długość wynosi 23 km. Przy wejściach do Parku w Krościenku, Czorsztynie, Sromowcach Wyżnych – Kątach, Sromowcach Niżnych i Szczawnicy znajdują się pawilony wystawowo-edukacyjne i punkty informacji turystycznej. Dyrekcja PPN i wystawa przyrodnicza mieści się w Krościenku nad Dunajcem. Największe atrakcje turystyczne Pienińskiego Parku Narodowego Galeria widokowa na szczycie Okrąglicy w Masywie Trzech Koron, 982 m. n. p. m.. Jeden z najlepszych i zarazem najczęściej odwiedzanych punktów widokowych w polskich górach. Rocznie zdobywa szczyt ponad 100 tysięcy turystów. Panorama 360O obejmuje swoim zasięgiem Taty, Beskid Żywiecki z Pilskiem i Babia Górą, Gorce, fragment Beskidu Wyspowego, Beskid Sądecki, Pieniny polskie i słowackie, Magurę Spiską i Czergow na Słowacji. Masyw Trzech Koron jest miejscem występowania endemicznego zbiorowiska naskalnej murawy górskiej. Galeria widokowa na szczycie Sokolicy, nad największym w Pieninach urwiskiem skalnym. Ponad 300 metrów nad poziomem Dunajca. Od ponad 150 lat cel licznych wycieczek z Krościenka i Szczawnicy. Na szczycie unikalne w skali kraju reliktowe laski sosnowe z najstarszymi w Polsce okazami sosny zwyczajnej Pinus sylvestris L. Wiek niektórych rosnących tu drzew przekracza 550 lat. Oryginalna panorama o zasięgu 180O obejmująca zasięgiem Małe Pieniny, Masyw Trzech Koron, fragment Tatr i Magury Spiskiej Przełom Dunajca. Jedyny tego typu w Polsce i unikalny w skali Europy kanion rzeczny wydrążony przez wody Dunajca około 65 mln. lat temu. Geolodzy określają przełom Dunajca mianem antecedentnego, co znaczy, że podczas wypiętrzania się górotworu rzeka zachowała swoją pierwotną pradolinę i układ rzeki nizinnej. Długość przełomu wynosi w linii prostej wynosi około 3 km, jednak rzeka meandrując między skałami wydłuża swój bieg do ok. 9 km. Wysokość ścian skalnych w przełomie przekracza 300 metrów. Dnem doliny, wzdłuż rzeki biegnie Droga Pienińska. Zbudowana pod koniec XIX wieku, stanowi popularny szlak spacerowy łączący Szczawnicę z Czerwonym Klasztorem na Słowacji. Zamek Czorsztyn. Ruiny królewskiego zamku zajmują szczyt stromego wzniesienia, położonego na lewym brzegu Dunajca przy starym trakcie z Krakowa na Węgry. Początki zamku nie są znane. Według najnowszych teorii Czorsztyn pierwotnie nosił nazwę Wronin i posiadał formę drewnianego gródka, założonego w ostatniej ćwierci XIII w. Jego fundatorem była prawdopodobnie księżna Kinga, władająca od 1257 r. Sądecczyzną i prowadząca intensywną akcję kolonizacyjną na pograniczu polsko-węgierskim. W 1348 r. zamek zwany już Czorsztynem, jako własność królewska pełnił rolę granicznej fortecy, komory celnej i ośrodka administracyjnego odradzającego się królestwa pod rządami Kazimierza Wielkiego. Wtedy zamek był już w pełni murowany. Od XV w. Czorsztyn pozostawał we władaniu starostów. Jeden z nich – Jan Baranowski zmodernizował w 2 ćwierci XVII w. zamek, wznosząc m.in. potężną, czworokątną basztę bramną przystosowaną do użycia artylerii. W 1651 r. zamek opanował na krótko przywódca chłopskiego buntu na Podhalu Kostka Napierski – emisariusz Chmielnickiego i szpieg Szwedów w jednej osobie. Warownia popadła ostatecznie w ruinę w XVIII w. Przejęty przez władze austriackie zamek, kupili w 1819 r. Drohojowscy, którzy w 1921 r. utworzyli ze wzgórza zamkowego prywatny rezerwat. W 1970 r. powstał rezerwat przyrody pod administracją Pienińskiego Parku Narodowego, który od 1996 r. stanowi jego integralną część pod nazwą uroczysko Zamek Czorsztyn (10,28 ha). Powstanie sztucznego zbiornika wodnego u stóp zamku zmieniło jego otoczenie, niszcząc bezpowrotnie historycznie ukształtowaną granicę i przeprawę na królewskim trakcie na Węgry. Po wojnie kilkakrotnie próbowano restaurować zamek, ale dopiero w latach 90. XX w., wykorzystując środki przeznaczone na budowę zapory na Dunajcu oraz własne Parku, ruiny zamku sukcesywnie udostępniano turystom. Ruiny zamku Pieniny położone są pod szczytem Góry Zamkowej w masywie Trzech Koron. Pierwsza wiarygodna wiadomość o zamku pochodzi z początku XIV w. Jest nią informacja, że schroniła się w nim księżna Kinga wraz z zakonnicami z klasztoru klarysek w Starym Sączu podczas trzeciego najazdu Mongołów w 1287 r. Uwiarygodniają to wyniki badań wykopaliskowych z końca lat 70. XX w., dzięki którym naukowcy łączą budowę zamku z osobą księżnej. Kiedy Kinga na początku lat 80. XIII w. była rezydentką klasztoru, wybudowała ten zamek w samym środku niedostępnych wówczas Pienin jako miejsce schronienia (refugium). Zamek przestał pełnić tę funkcję prawdopodobnie już w XIV w., a w następnym stuleciu przestano go użytkować. Budowlę wzniesiono z miejscowych kamieni wapiennych, łączonych zaprawą. Mur tarczowy, długości ok. 90 m i grubości 120 cm biegnie łagodnym łukiem, łącząc dwie granie skalne. Odcięte w ten sposób wzgórze, mając na około tylko urwiste ściany, stanowiło doskonały punkt oporu. Wejście do zamku, prowadzące przez niewielką poternę (szerokości jednej osoby), zlokalizowano w części zachodniej. Być może był tu budynek bramny lub nawet kwadratowa wieża, do której można było dostać się w koszu wciąganym kołowrotem. Do muru tarczowego przylegały dwa budynki oraz cysterna na wodę, wzniesiona z dobrze obrobionych ciosów. W pobliżu muru znajdowały się prawdopodobnie także drewniane budynki. Istnieje przypuszczenie, że na samym szczycie Góry Zamkowej mógł się znajdować także mur osłaniający zabudowę przed ostrzałem od strony wyżej położonego Ostrego Wierchu. 18 kwietnia 2003 r., staraniem Pienińskiego PN, ruiny zamku wpisano do rejestru zabytków. W latach 2006-2007 w ruinach przeprowadzono prace zabezpieczające polegające na odkopaniu i utrwaleniu fragmentów zachowanych murów. Całość prac sfinansowana została ze środków Pienińskiego Parku Narodowego. Atrakcje turystyczne wokół Pienińskiego Parku Narodowego Kościół pod wezwaniem św. Marcina w Grywałdzie Cerkiew w Jaworkach Kościół w Sromowcach Niżnych Kościół w Krościenku n/Dunajcem Klasztor w Czerwonym Klasztorze Muzeum Pienińskie im. Józefa Szalaya w Szczawnicy Rezerwat Wąwóz Homole im. J. Wiktora w Jaworkach Rezerwat Biała Woda w Jaworkach Rezerwat Wysokie Skałki SZLAKI ROWEROWE
- Droga Pienińska: szlak czerwony: Szczawnica Niżna - przejście graniczne - Leśnicki potok - Červený Klastor (10,5 km) - galeria
- Droga do Krasu: szlak zielony: Krościenko - kapliczka św.Kingi - Zawiesy - Kras (2,5 km) - galeria Trasy rowerowe pokrywają się ze szlakami pieszymi. Rowerzystów prosimy o zachowanie ostrożności.
Dodatkowe informacje:
UWAGA! Ze względu na ochronę przyrody oraz z uwagi na bezpieczeństwo turystów, w Pienińskim Parku Narodowym jeździmy tylko po 2 trasach: drogą pienińską do Czerwonego Klasztoru oraz drogą do Krasu. |